Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi w obecnej formie zostało zarejestrowane w 1972 roku. Kontynuuje ono działalność wcześniej istniejących - Polskiego Towarzystwa Miłośników Nauk o Ziemi (powstałego w 1957 roku) i Towarzystwa Muzeum Ziemi (działającego w latach 1932 - 1947). Zgodnie z obowiązującym statutem Towarzystwo działa na rzecz popularyzacji nauk o Ziemi i o środowisku przyrodniczym. Zrzesza aktualnie ok. 400 członków skupionych w 8 oddziałach terenowych.

Oddział Sudecki z siedzibą w Wałbrzychu powstał w lutym 1977 roku. Dzisiaj liczy ok. 40 członków. Jednak historia Towarzystwa na tym terenie jest o wiele dłuższa i sięga 1958 roku, kiedy to przy ówczesnym V Liceum Ogólnokształcącym w Wałbrzychu (Sobięcinie) prowadzonym przez Zgromadzenie Sióstr Niepokalanek, powstało Młodzieżowe Koło Geologiczne Polskiego Towarzystwa Miłośników Nauk o Ziemi, nazwane wkrótce Kołem Kolumbów. W dniu 22 września 1960 roku powstało Koło "Starszych" w Wałbrzychu. Pierwszym prezesem został wybrany Edmund Jońca. Natomiast w dniu 10 grudnia 1964 roku powstało Koło Górnicze PTMNoZ w Gorcach (wówczas jeszcze samodzielnej miejscowości), którego prezesem został Jan Kaluch. Organizatorem struktur Towarzystwa w Wałbrzychu i okolicach był Eufrozyn Sagan, wieloletni pracownik i kierownik Muzeum w Wałbrzychu.

Członkowie Oddziału Sudeckiego Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi specjalizują się w głównie w promowaniu walorów przyrody nieożywionej Sudetów oraz w kolekcjonerstwie okazów geologicznych. Oddział Sudecki jest prekursorem (obok Oddziału Dolnośląskiego we Wrocławiu) organizowania giełd minerałów w Polsce. Giełdy te były organizowane w Wałbrzychu od 1978 roku, a od 2002 roku odbywają się w Szczawnie Zdroju. Do wyróżniających się kolekcjonerów minerałów, znanych nie tylko w Oddziale Sudeckim, ale w całym kraju należą: Józef Kawałko i Piotr Szczerbin ze Świdnicy oraz Kazimierz Kozakiewicz z Wałbrzycha. Ten ostatni znany jest z organizacji wystaw i prezentacji multimedialnych poświęconych pięknu przyrody nieożywionej Sudetów. Szereg takich przedsięwzięć Kazimierz Kozakiewicz zorganizował w OSK. Wystawa minerałów z okazji 30 lecia Spółdzielni mieszkaniowej Podzamcze umożliwiła jej uczestnikom zapoznanie się z niezwykłymi osobliwościami mineralnymi. Natomiast prelekcje multimedialne przedstawiały najciekawsze formy geologiczne i przyrodnicze ze wszystkich zakątków Sudetów. Jadna z prezentacji: "ART NATURA, CZYLI O PIĘKNIE PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ SUDETÓW … A TAKŻE O GEOINSPIRACJACH TWÓRCÓW SŁÓW KILKA" była prawdziwą ucztą dla miłośników przyrody i poszukiwaczy sudeckich osobliwości.

Więcej o historii Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi w Wałbrzychu i okolicach oraz o wałbrzyskich kolekcjonerach minerałów i skamieniałości będzie można przeczytać w publikacji przygotowanej z okazji jubileuszu 50-lecia działalności Towarzystwa.